Felt sense is een begrip uit de techniek focussen (Eugene Gendlin). Het wordt ook gebruikt in Somatic Experience (Peter Levine) en bij inquiry (AH Almaas en Isaac Shapiro).
De felt sense begint bij een lichaamsbewustzijn van een innerlijke structuur, een situatie, een gebeurtenis of een persoon. Een interne aura dat alles bevat wat je op dat moment voelt en weet over het betreffende onderwerp. Het komt tot je als een geheel, net als een smaakgewaarwording, of de ervaring van een geluid. Een dergelijk waargenomen gevoel komt niet tot je via woorden, of via het denken, daarom is het moeilijk om de felt sense in woorden weer te geven. Door de felt sense te ervaren en te volgen in het lichaam worden processen duidelijk. Het ervaren en volgen gebeurt met een open nieuwsgierige houding van ‘niets doen’.
Eugene Gendlin heeft de felt sense ontdekt door zichzelf de vraag te stellen; waarom heeft een groep mensen wel iets aan gesprekstherapie en een andere groep niet? Daarna heeft hij met zijn collega’s honderden opgenomen therapie sessies bestudeerd en daar kwam uit dat diegene die een lichamelijke reflexie maakten tijdens therapie werkelijk inzicht kregen. Deze lichamelijk reflexie heeft hij in een aantal stappen verdeeld en er een techniek van gemaakt (focussen).
Het trainen van de bewustwording van de felt sense is de kern van inquiry en daarmee het doorzien van de persoonlijkheid. Wat ik ervaar is dat verlichting ondanks alle non dualistische teachings een energetische dynamische gewaarwording is. Je zou het een reflectie kunnen noemen van het absolute.
Een andere kant is dat iedereen een totaal subjectieve beleving van de wereld heeft. Deze beleving wordt gekleurd door innerlijke fysieke processen. Om deze reden is het gewaarzijn van de felt sense zo belangrijk. Ik ervaar dat de energie structuren uit mijn jeugd in het dagelijkse leven van nu een rol blijft spelen. Het lichaam en geest mechanisme heeft de neiging om het gevoel van zelf van vroeger te blijven neerzetten en in stand te houden, totdat het is doorzien. Door deze structuren steeds weer te ervaren en met een betrokken afstand waar te nemen worden ze steeds subtieler en doorzichtiger. Er ontstaat meer vrijheid, echtheid en tegelijk neutraliteit. De afstand van deze ervaringsstructuren is onder meer te merken doordat je ze makkelijk kan verwoorden en in relatie kan brengen met (intieme) anderen. Er komt een gevoel van ruimte en doorzichtheid in. En het zit allemaal geniaal in elkaar. Het denken kan er nauwelijks vat op krijgen, omdat het energetisch-gevoelsmatig is (pre conceptueel). Het begrijpen en verwoorden komt pas nadat de felt sense helemaal gevoeld wordt en kan bewegen. Het denken en begrijpen ervaar ik als een gevolg van lichamelijke processen.
Ik zie verlichting als een lichamelijk ontspanningsproces. Wanneer de meeste trauma en emotionele structuren uit het verleden in hun kern en subtiliteit zijn ervaren en begrepen is de ervaring neutraal geworden. Wat naar voren komt zijn essenties zonder vernauwing. Oude emotionele betekenissen vertroebelen het moment niet meer en je ziet alles zoals het werkelijk is. En dat blijft subjectief.
Deze subjectieve belevingen met elkaar delen en naar elkaar luisteren brengt een gevoel van contact en compassie. Mijn ervaring is dat wanneer je in de felt sense verblijft ontstaan er vanzelf ervaringen van tijdloosheid, ik ben en het inzicht in wat je bent. Ik heb ook iets gevonden wat ik de felt sense van aanwezigheid noem.