Mensen vragen me; schaam jij je dan niet of heb jij geen weerstand in je leven?
Mijn antwoord is dan; oh, ik schaam me vaak en weerstand heb ik de hele dag.
Zelfrealisatie en verlichting betekent niet dat er geen schaamte, weerstand of lijden meer is. Je wordt juist volledig kwetsbaar en tegelijk is er de kennendheid van ‘wat je bent’. Alles verschijnt tegelijk en direct.
Ik schaam me, omdat ik niet altijd sterk ben, dat ik niet voldoe aan vader, man en leraar ideaalbeelden. Ik schaam me, omdat mijn lichaam niet perfect is, ik allerlei lichamelijke verslavingen heb en ik ouder word. Ik schaam me, omdat mijn psychologische ontwikkeling naar autonomie zo langzaam gaat, ik niet altijd helder ben….en schaamte doet pijn, reken maar. Het is een fysieke pijn, telkens weer.
Het is alleen allemaal niet zo’n probleem. Het komt voort uit de angst om niet verbonden te zijn. Al onze stress in het dagelijkse leven gaat daar over. Hoor ik erbij en overleef ik als lichaam.
Het lijkt er soms op dat in het verlichtingsideaalbeeld je alles moet weten en er geen zwakte en pijn meer is. Een geraffineerde vorm van narcisme. Een spiritueel ego. De beste manier om mensen om je heen te krijgen en geld te verdienen. Op een dag ben je onkwetsbaar voor schaamte, pijn en lijden. De waarheid is veel genuanceerder. Er is bijvoorbeeld wel een essentie van alwetendheid en onverwoestbaarheid, maar de essentie daarvan is juist een ‘oneindig niet weten en een volkomen hulpeloos zijn’. Een kwetsbaarheid en lijden, niet vanuit een slachtofferrol, maar meer vanuit een realiteit van mens zijn. Een mens in de wereld met de capaciteit om contact te maken en zich verantwoordelijk te voelen. Een mens wil verbonden zijn en liefde ontvangen en geven. In kern wil een mens een ander nooit kwetsen. Dat is de oefening…in liefde zijn….in kwetsbaarheid zijn….
Zelfrealisatie is eerder een volkomen gewoon zijn. Niet speciaal. Een simpel leven waarin een dak boven je hoofd en wat voedsel genoeg is. Een onzichtbaar en schijnbaar saai bestaan. Het is genoeg, niet overvloed. Overvloed is een houding die ontstaat in het niets nodig hebben, in het niets hoeven zijn. Wanneer het merendeel van de mensheid verlicht is, ziet de wereld er heel bescheiden uit. De leraar die bijzonder is, is alleen een tijdelijke wegwijzer. Willen worden zoals hij of zij – de guru of de leider met vele leerlingen – is een dwaalspoor. Het zit hem juist in de onzichtbaarheid en totale flexibiliteit in het gewone leven. Niet als nieuw ideaalbeeld, maar als realiteit.
Misschien is verlichting een natuurlijke evolutie van de mens die ervoor zorgt dat de de mensheid in soberheid kan leven in totale kwetsbaarheid met de omgeving. Een zich ontwikkelend overlevingsmechanisme. Ook al is de realisatie voorbij het lichamelijke, het gebeurt met en voor het lichaam. Het is een lichamelijk proces. De ‘kennis’ van zelfrealisatie is een ondefinieerbare bestaansgrond waarin alles kan verschijnen.
Geen advaita pannenkoekentaal van ‘alles is illusie’ en ‘ik ben niet het lichaam’. Dat is de halve waarheid. Het leven is echt!