Ik ben het absolute.
De moeilijkste lagen in zelfrealisatie zijn waarschijnlijk de primaire instincten van overleven, seksuele driften en sociale activiteiten. Dit zijn namelijk instincten die buiten het denken omgaan en een doordringende intuïtie en een helder bewustzijn vereisen. Na het doorzien van de oppervlakkige conceptuele en perceptie lagen met het begripsvermogen kom je bij de essentiële vormen (kracht, autonomie, zelf, liefde, vrede, etc) en de diepste lagen van de persoonlijkheid. Deze twee lagen zijn er tegelijkertijd. De tijdloze en serene essentie en de dwingende primaire instincteten van het lichaam.
Overleven.
Het lichaam is bewustzijn met de capaciteit om te weten en heeft een enorme drang tot leven. Het lichaam gebruikt het genot nastreven en het pijn vermijden principe om te overleven. Voedsel, bescherming en ademhaling.
Seksuele drift.
Seks dienst enerzijds voor de voortplanting wat een sterke lichamelijke drift is en anderzijds als een autonoom regulatie mechanisme. Het autonome zenuwstelsel is een onderdeel van het lichaam wat de onbewuste lichamelijke processen aanstuurt. Er is een voortdurende oplading van energie in het lichaam om in beweging te komen en te pakken wat het nodig heeft om te overleven. Dit is wat wij verlangen noemen. Verlangen is in de kern niet ontladen spanning. Seks en daarmee relaties spelen een belangrijke rol in het ontladen van spanning.
Sociale activiteiten.
Een andere afgeleide functie van overleven is het sociaal zenuwstelsel wat direct verbonden is met het autonome zenuwstelsel. Sociale interactie, seksuele drift en overleven gaan direct gepaard met stress (vluchten, vechten en bevriezen). Het aangaan van relaties gebeurt de hele dag en is nodig om te overleven. Hechten en verbinden zijn voortdurende processen die gestuurd worden door het zenuwstelsel.
Ik ben.
Wanneer essentie door de innerlijke zoektocht is verwerkelijkt komen al deze primaire processen vroeg of laat aan het licht. Ben je werkelijk bereidt om te sterven? Dat is een vraag die het lichaam, denken en voelen niet op kan lossen. Het antwoord wordt gevonden in de realisatie van de essentiële vormen zoals het zelf (ik ben). Dat is een te ervaren substantie voorbij het fysieke. Vandaar dat mensen zoals Ramana Maharsi en Nisargadatta de nadruk leggen op ‘ik ben’ (ik, ik).