Verslaving

De negen deuren van verslaving.

Iedereen kent het gevoel van ruimte, geluk en volle leegte.  Hoe komt het dat we daar niet voortdurend in verblijven? Ik ken geen sluitend antwoord, maar wel een manier van denken waardoor je dit vraagstuk kunt benaderen. Het gaat over verslavingen. Elke verslaving is een vorm van verdoving; het niet willen of kunnen voelen van een te kort.  In het kader van zelfrealisatie is elke vorm van verslaving een belemmering om het heldere Zijn te ervaren en het Absolute wat daarin verborgen ligt.

De metafoor.
Er is een mooie ronde hal met negen deuren. In de hal is het licht, levendig, speels, prettig, comfortabel, stil en vredig. De hal van Zijn. Jij staat in die hal en terwijl je geniet van de sfeer en de ruimtelijkheid komen er onprettige sensaties de ruimte binnen. Deze komen binnen, omdat er ruimte en lichtheid is. Alle deze  lang verborgen schaduwkanten willen ook gezien worden en door de sfeer van de hal oplossen. Wanneer je goed kijkt zie je dat ze uit je eigen innerlijke diepte komen.

Steeds wanneer je deze onprettige sensaties niet wil of kan voelen loop je naar een van de negen deuren. Achter elk van de negen deuren is er een imitatie van het geluk uit de hal. De imitatie geeft echter ook een bepaalde onrust en een vorm van lijden. De deuren zijn de elementen van afweer die onderdeel zijn van wat we vaak het ‘ego’ noemen. Door de mechanismen achter de deuren te kennen kun je makkelijker terug naar de hal of in de hal blijven en alles wat in de hal komt aangaan. Totdat alle schaduwen opgelost zijn.

De 1e deur is Vraatzucht/Onmatigheid (enneagram type 7) – alle vormen van honger stillen en dwangmatig gedrag. De hongerige geest heeft nooit genoeg spullen, genot, gedachtes en verklaringen. Consumeren. Het is panisch positief en wil meer. De tegenpool is het streven naar eenvoud van de mooie hal en zijn met niets. Een sober leven.

De 2e deur is Luiheid (enneagram type 9) – de passieve vorm is de verlamming die optreedt als je ‘een klus moet klaren’. De actieve vorm van luiheid is overactiviteit. Je doet alles behalve dat wat gedaan moet worden. Een voorbeeld is de workaholic die zich begraaft in het werk, maar geen aandacht heeft voor zijn gezin. En wat werkelijk gedaan moet worden is verblijven in de ruimte waar zelfrealisatie mogelijk is.

De 3e deur is Hebberigheid (enneagram type 5) – het verlangen om te verzamelen en de behoefte aan bescherming die achter dit verlangen schuil gaat. In feite verstop je je achter je bezit. Alles gaat om jou en hoe jij anderen kunt gebruiken voor je eigen genot. Niet delen.

De 4e deur is Jaloezie/Nijd (enneagram type 4) – de impuls om het object van iemands verlangen kapot te maken. De overtuiging die daaraan ten grondslag ligt, is de overtuiging dat jij zelf niet in staat bent om het gewenste te verkrijgen. Jaloezie probeert de ander of het andere naar het eigen ‘lagere’ niveau te brengen. Het is voortdurend aan het vergelijken en is ook niet gericht op wat er is.

De 5e deur is Woede  (enneagram type 1) – de meest passieve vorm van woede is ‘onverschilligheid’ (bevroren woede!). De meest actieve vorm is expliciet geweld. Tussen die twee bevinden zich vele vormen van woede, waaronder: ongeduld, irritatie, wraak, haat, zelf-haat en slachtofferschap (ontkende woede). Woede is er altijd op uit om jezelf of de ander emotioneel pijn te doen. Je bent boos wanneer er iets is of gebeurt wat je niet wil. Er is dus altijd een concept over hoe het moet.

De 6e deur is Hoogmoed (enneagram type 2) – alles wat hoogmoed wil is de ultieme vorm van perfectie bereiken. In de vorm van zelfrealisatie bijvoorbeeld versmelting met het hogere Zelf, maar er is een misvatting over wat dat hogere Zelf is. In plaats daarvan projecteert dit mechanisme een beeld van een idee van perfectie en probeert daar vervolgens aan te voldoen. Dit wordt het geïdealiseerde Zelf genoemd. Enkele vormen van hoogmoed zijn: ijdelheid, schaamte, schuldgevoel, arrogantie, meerder-en minderwaardigheidscomplex, inferioriteit en superioriteit.

De 7e deur is Lust (enneagram type 8) – sexuele energie wordt ingezet om macht over anderen te verkrijgen en daarmee alles waar je naar verlangt (aandacht, liefde, bescherming, een belangrijke positie, geld, etc). In tijden van rust en stress kan er een verlangen ontstaan naar sexuele relaties (vreemdgaan) en succes.

De 8e deur is Angst (enneagram type 6) – levensangst, doodsangst, gevoelens van onveiligheid, twijfel, scepsis, paniek, etc. Wanneer je goed naar je leven kijkt is het doordrongen van angst voor anderen.

De 9e deur is Leugen  (enneagram type 3) – variërend van leugens die je aan anderen vertelt om jezelf beter of anders voor te doen tot de meest subtiele vorm van zelf-deceptie, namelijk: niet weten wie of wat je werkelijk bent. Wanneer ik kijk naar onze cultuur, hoe we met elkaar omgaan zit het vol leugens. We spelen allemaal mee in verhalen en doen alsof we (willen) voldoen aan alle moraal en eisen van de omgeving, maar zijn we ook echt onszelf? Ken jij iemand die 100% echt, eerlijk en oprecht is? Wat is er met ons gebeurd?

Door welke deur verlaat jij de hal? En waarom verlaat jij de hal?

Stilte activeert een diepe angst. Je komt hier bij een existentieel ‘alleen zijn’ en daarmee bij de angst van separatie en doodsangst. In de stilte ontstaat ruimte voor deze onderdrukte gevoelens. De stilte zelf activeert ook onze wil om te ervaren. Onze levensdrift. De stilte op zichzelf is niet heilig, alleen stilte bestaat niet. Maar waar ik het over heb is balans. Er lijkt in onze cultuur te veel actie en onrust te zijn en te weinig stilte en rust.

En iedereen doet er alles aan om stilte en rust dit te vermijden. Let er maar eens op: zodra je stil wordt, ruimte of leegte voelt, zodra je even niets hoeft van jezelf of van een ander, zodra je ‘het’ even niet meer weet, zodra je off-line bent, komen de onrust, het lawaai, de behoefte aan afleiding en de 9 deuren in beeld. Deze strategieën worden gecreëerd door een aspect van de ik-organisatie, die je het ‘lichamelijke zelf’ zou kunnen noemen. Het is het deel van de ‘ik-organisatie’ dat spirituele verandering koste wat het kost tegen wil houden. Het is vaak net zo groot of zelfs groter dan het deel dat wel naar verandering en ontvouwing streeft. Achter iedere deur bevindt zich een ‘comfortzone’. In de comfortzone waan je je veilig en gelukkig. Maar het genot dat je daar ervaart is in feite niets anders dan een verdoving die je levensenergie en zelfrealisatie doet stagneren.

Het is van essentieel belang om te gaan ervaren hoe sterk je gehecht bent aan dit negatief georiënteerde genot. Liever dit gekende ongemak dan de potentiele oerpijn (machteloosheid, verdriet, woede, eenzaamheid, scheiding, etc.) die klaar staat om je te bespringen als je tegen de stilte aanschurkt. Wat moet je je bij die oerpijn voorstellen? Kinderen hebben continu aandacht, liefde, zorg, voeding, bescherming, aanraking nodig en het liefst 24 uur per dag. Aangezien geen enkele ouder aan deze voorwaarde kan voldoen, raakt ieder kind er vroeger of later van overtuigd dat het niet goed genoeg is en daarom de liefde niet waard. Immers, als het kind perfect zou zijn, zouden pappa en mamma de liefdesstroom niet telkens onderbreken. Het besef of de overtuiging dat je niet perfect bent, veroorzaakt een rauwe ‘kinderpijn’ die je als volwassene onbewust meezeult. Als je dat begrijpt, kun je het script van je pijn gaan onderzoeken. Die ene overtuiging die altijd op de achtergrond zeurt. Het is de stem van het innerlijke gewonde kind. Hoe luidt jouw overtuiging? En wat voel je als je daar bij stil staat?

Enkele vragen waarmee je kunt beginnen:

1.Wat wil of kan ik niet voelen?

2.Wat is de winst van mijn verslaving(en)/ wat levert het mij op?

3.Welke strategieen/afleidingsmanoeuvres houden mijn verslaving(en) in stand?

4.Ben ik bereid ze op te geven?

5.Zo ja, wanneer?