De perceptie die we als collectief ontwikkelen over een situatie vormt de situatie verder
Op dit moment raken de maatregelen rondom het covid virus mij, omdat deze direct invloed hebben op mijn dagelijkse leven. In de gesprekken en intervisies die ik heb met mensen merk ik dat het voor iedereen inmiddels een langdurig en dagelijks thema is. Zeker met het vooruitzicht dat het voorlopig zo blijft is het functioneel om het structureel te bespreken. Dit bespreken gebeurt door het verwoorden van je hoogste impuls of waarheid in de publieke sfeer.
Wat is een verhaal?
Verhalen komen voort uit de relatie van het lichaam met de omgeving. Elk verhaal is verbonden met een lijflijk gevoel, woorden, beelden en een stemming (felt sense).
De functie van verhalen zijn divers; contact maken met elkaar, betekenis geven, het verbergen van dingen, mensen bij elkaar houden, etc. Verhalen uit de geschiedenis kunnen helpen om de huidige situatie te begrijpen, in te schatten en te vormen. Het zijn vaak verhalen over conflicten en problemen. Het is archetypische informatie geworden die mij kan helpen met overleven.
Het vreemde is dat we zeker 60% van de tijd verhalen vertellen die niet overeenkomen met onze emoties en directe ervaring. Wanneer wat je vertelt niet in contact is met je lichamelijk gevoel (felt sense) is het een lichte vorm van dissociatie. Mijn ervaring is dat we als maatschappij in een lichte vorm van dissociatie leven. Veel praten over en te weinig vanuit de felt sense. Er zijn grenzen en taboes in het verbeelden en vertellen van verhalen, waardoor authenticiteit en werkelijke oplossingen misschien verborgen blijven.
De laatste tijd horen we veel wake up verhalen, het heeft een energie en urgentie dat er nu iets moet veranderen
Ik versus het collectief.
Mijn onderliggende vraag in het onderzoeken van collectieve verhalen is steeds of dat wat de regering en het collectief doet past bij wat ik denk en voel. Er is een voortdurende frictie tussen mij en het collectieve. Door de kern of de rode draad van het collectieve verhaal te doorgronden kan ik me orienteren in de maatschappij. Pas ik me aan, ga ik in verzet, verander ik dingen, etc.
Wat is mijn invloed op de maatschappij?
Door mezelf te zien als een centrum van de wereld kan ik mijn verhaal verwoorden in de publieke sfeer. Ik ben me daarbij bewust dat er vele andere centra zijn. De vraag die me helpt is; Wat stoort mij? Deze vraag geeft allerlei informatie over mjzelf en de wereld waar ik in leef. Door dit iets wat me stoort aan te pakken ontstaat er richting en betekenis in mijn leven. Ontwaking in actie.
Hieronder wat concepten die me bijblijven in mijn onderzoek van de laatste weken;
1.Fysieke afkeer wordt vertaald in de politiek.
Hitler was een conservatief figuur die gevoelig was voor lichamelijke ziekte. Zo ging hij vier keer per dag in bad en werden fabrieken met een soort chloor schoongemaakt (voordat de hee holocaust begon). Later werd dat de voorkeur voor het arische ras en het vergassen van mensen die daar in zijn ogen een bedreiging voor waren.
Afkeer komt vooral voort bij karaktertrekken zoals een hoge zorgvuldigheid in het uitvoeren van taken en een lage openheid voor nieuwe ervaringen
Waarom is dit belangrijk? Het covid virus en de massale migratie worden als een bedreiging gezien en dit maakt de conservatieve kant van de mens/politiek actief. De drijfveer van de huidige politiek is niet angst, maar afkeer van alles wat afwijkt. Het handelen vanuit afkeer is heftiger dan vanuit angst, omdat het een meer gesloten karakter heeft. Discussie is moeilijk, omdat er geen ruimte lijkt voor exploreren van mogelijkheden. Iedereen moet zich uniform gaan gedragen. Het lijkt er op dat de conservatief denkende groep (wereldwijd) groter is dan de meer liberaal denkende mensen, wat betekent dat de sociale druk om bijvoorbeeld een vaccin te nemen toeneemt.
2.Economische crisis en vatbaarheid voor een totalitaire staat.
De opkomst van Hitler was mogelijk, omdat de economische situatie van Duitsland in die tijd zo slecht was dat mensen simpelweg honger hadden. In die situatie word je als mens vatbaar voor iemand met een totalitaire oplossing.
De verwachting is dat de negatieve economische gevolgen groter gaan worden de komende tijd. Afhankelijk van de ernst gaan wij ons waarschijnlijk makkelijk conformeren aan oplossingen die regering ons gaat gegeven. Een mogelijkheid is bijvoorbeeld een basisinkomen met (vrijheid beperkende) voorwaarden.
3.De banaliteit van slechtheid.
Een ander concept wat ik waardevol vind is de banaliteit van slechtheid. Een concept geformuleerd door Hannah Arendt.Dit komt ook voort uit het Neurenberg proces waar iemand terechtstond die de logistiek rondom het vervoer van slachtoffers coordineerde in de tweede wereldoorlog. Het idee ontstond doordat deze man antwoorden gaf, zoals; ik deed mijn taak, ik wist niets van vergassingen, etc. Het was een gestudeerde man en in zijn kern waarschijnlijk niet slecht. Wat er op grote schaal gebeurde is dat gewone mensen (onwetend) opdrachten uitvoerde die uiteindelijk een enorme slechtheid te weeg bracht. Dit soort burocratie zonder zelf nadenken leidt naar een banaliteit van slechtheid. Deze vorm van slechtheid kan in korte tijd enorme proporties aannemen.
Zo zag ik van de week een documentaire over Angelese kindsoldaten die gedwongen werden om te vechten tegen de zwarte bevolking in Zuid Afrika die opstonden tegen de apartheid. Het zogenaamde 32e bataljon. De veteranen kunnen moeilijk leven met wat ze hebben gedaan en allemaal zijn ze overtuigd dat ze niet anders konden en de bevelen moesten opvolgen (ze werden zelf doodgeschoten als ze dat niet deden). De macht die voortkomt uit de loop van een geweer is enorm.
Dit is ook iets wat je terug ziet in deze tijd; politie, handhavers en leidinggevenden die hun macht moeten inzetten om mensen iets op te leggen waarvan ze (waarschijnlijk) niet weten waar het vandaan komt en hoe het precies zit. Een uitvoeren van instructies van hogere hand. Deze norm sijpelt door naar iedereen, waardoor iemand die bijvoorbeeld geen mondkpje draagt of afstand houdt wordt gezien als fout en als een gevaar.
4.Onwaarheden en orientatie.
Een totalitair systeem drijft op leugens en manipulatie. Dit doet iets met het orientatie vermogen van mensen om de juiste richting te kunnen kiezen. Dit zie ik terug in de verhouding tussen de opgelegde maatregelen en de dodelijkheid van het virus. De staat, de media en enkele instituten vertellen een verhaal wat de richting van de maatregelen bepaalt. Dit verhaal wordt overgenomen door bedrijven en daarmee het dagelijkse leven. De conservatieve mensen gaan er in mee en de meer liberale mensen gaan er tegen in. Wat de waarheid en wijsheid precies is weet niemand, dus gaan we uit van het ergste wat er kan gebeuren. We weten dat er pandemieen zijn geweest in het verleden en dat die bestreden zijn met vaccins. Dat is ook een stuk historische kennis waar we op varen.
Er lijkt een overreactie te zijn op de gevolgen van het virus. De cijfers worden dagelijkse met een overdreven belangrijkheid gepubliceerd, waardoor steeds meer mensen het idee hebben dqt er een enorme dreiging is.
Mijn voorkeur op dit moment.
Mijn voorkeur is dat er een voortdurende dialoog is op basis van de verhalen en het aantal doden. De regering legt uit en doet suggesties en wij als individu maken onze eigen keuzes op basis van die en andere informatie die we overal vandaan halen. Dus niet alleen van de overheid. Dat is volgens mij ook de bedoeling van een democratie; dat elk individu zijn eigen onderzoek doet en van daaruit handelt binnen het kader van de wet.
Ik geloof sterk in de autonomie en vrijheid van mensen
Hieronder vier documentaires met geschiedenis van en psychologische reacties op pandemieen. Dit kan helpen om je eigen verhaal te vormen, waarmee je jezelf kunt orienteren in deze periode.